1- مویزنایت کلاسیک (Classic Moissanite):
این نمونه که جزو اولین مویزنایت های ساخته شده توسط بشر هستند، بی رنگ نیستند. امیرنکویی در حقیقت بسیاری از موزنایت های کلاسیک شبیه الماس های سرتیفیکت شده GIA با رنگ K یعنی زرد (quite yellow) هستند. به علاوه زیر نور، این دسته سایه رنگ زرد مایل به سبز (greenish-yellow) نشان میدهند. به همین دلیل بود که چارز و کلارد از پیشگامان تولید مویزنایت جواهری، به فکر ساخت دو نوع دیگر شبیه الماس شفاف و بی رنگ بیوفتند.
2- مویزنیت بی رنگ و نزدیک به بی رنگ (FOREVER ONE MOISSANITE):
FOREVER ONE لقبیست برای دسته ای از مویزنایت های نزدیک به بی رنگ که بعد از تلاش های دو دانشمند Charles & Colvard برای اولین بار تولید شد. آزمایشات بعدی آنها سبب شد که موزنیت هایی کاملا بی رنگ همانند الماسی با رنگ E تولید کنند. انواع سایز و تراش مختلف سبب شد که از استقبال خوبی برخوردار شوند.
کاربرد موزنایت در صنعت
بدلیل رسانندگی گرمایی همانند الماس از مویزنایت سنتتیک در الکترونیک و کاربردهای حرارتی استفاده میشود. سختی بالای مویزنایت سبب شده که در آزمایش‌های فشار بالا مانند سندان الماس بکار برد. از آنجا که الماس‌های بزرگ معمولاً خیلی گران هستند، در آزمایش‌های که نیاز به سندان بزرگتر دارد معمولاً از مویزنایت مصنوعی استفاده میشود.
ادوارد جی آچسن (1983) به نظر می رسد اولین کسی بود سختی و پتانسیل آن را به عنوان ساینده به رسمیت شناخت. او کاربید سیلیکون را به طور تصادفی درحالی که تالش برای رشد الماس با عبور یک قوس الکتریکی بینالکترودهای کربنی از طریق ترکیبی از کربن و خاک رس (یک سیلیکات آلومینیوم) ساخت. او ماده جدید را “کربوراندوم” نام نهاد که بعدا به نام تجاری تبدیل شد. پس از آن، او با استفاده از ترکیبی از کربن و شن و ماسه عملکرد بهتری به دست آورد. این روش هنوز نیز برای تولید کاربید سیلیکون های ساینده استفاده می شود.
تفاوت مویزنایت با الماس از نظر ظاهری
از سال 1998 که مویزنیت به بازار جواهرات وارد شد، به دلیل تشابه خود از نظر اپتیکی به الماس، قیمت بسیار پایینتر، سهولت در استخراج سبب شد که استفاده از آن در جواهر آلات مورد استقبال قرار گیرد. هر دو میتوانند رنگهای متفاوتی را داشته باشند. برخی از تفاوت‌ها عبارت اند از:
1- جرقه و درخشندگی بیشتر!
همانطور که در این تصویر متحرک میبینید مویزنایت سمت راست نسبت به الماس سمت چپ جرقه یا آتش یا sparkle بیشتری دارد. موزنایت انعکاس نور و درخشندگی dispersion بیشتری از الماس را داراست. جالب است بدانید بدلیل اینکه موزنایت از سیلیکن تشکیل شده است، کمتر چربی و یا کثیفی را جذب میکند و درنتیجه بیشتر خاصیت بازی آتشین بیشتری نسبت به الماس در حالت بدون تمیز کردنشان داراست.
2- سختی کمتر
مویزنایت با سختی 9.25 در مقیاس موهس دارای سختی کمتر از الماس با سختی 10 است. امروزه برخی از سختی سنج ها میتوانند مویزنایت یا الماس را تشخیص دهند ولی درصد خطا در این دستگاه ها بخصوص نمونه های غیر استاندارد بالاست. من تا کنون با چند دستگاه تشخیص مویزنایت یا الماس تست کرده ام و گاهی خطا های آشکاری را دارا بودند.
3- قیمت کمتر
قیمت مویزنایت بسیار کمتر از الماس میباشد. یک مویزنایت باکیفیت بی رنگ و پاک نهایتا قیراطی 500 دلار است. این درحالی است که نمونه های معمولی تر آن از سی هزار تومان برای هر قیراط تا یک میلیون تومان هم در بازار ایران وجود دارد.
4- رسانندگی
رسانندگی الکتریکی مویزنیت بالاتر از الماس هست. این در حالی است که رسانندگی گرمایی هردو مشابه است.
روش تشخیص مویزنایت از الماس
در سالهای اخیر مویزنایت با توجه به شباهت های گوهر شناسی تقریبا مشابه به الماس در رنگ های گوناگون وارد بازار شده و در صنعت جواهر سازی به عنوان جانشینی برای الماس مورد استفاده قرار میگرد. مهمترین روش تشخیص مویزنایت برای گوهرشناسان میتواند انکسار دوگانه آن باشد که فست های دوگانه یا به عبارتی فست ها به صورت دو بینی و محو در زیر میکروسکوپ دیده میشوند.
اگر بخواهم مثالی بزنم مثل این است که یک فرد با چشم های ضعیف آستیگمات بخواهد زیرنویس یک فیلم را مشاهده کند! این در حالی است که الماس تک شکستی (SR) بوده و چنین ویژگی ای ندارد.
البته برای تشخیص این ویژگی را با یک لوپ 10X ساده نیز میتوانید کمک بگیرید. بهتر است از پاویلیون نگین و فست bezel آن را بررسی کنید. در مویزنایت این فست بصورت محو ولی در الماس شارپ و واضح است. دقت کنید سنگهای مشابه مویزنایت مانند کوبیک زیرکونیا نیز میتوانند شما را به اشتباه بیاندازند و نیاز به اندازه گیری فاکتور های دیگری مانند ضریب شکست نور، وزن مخصوص و.. دارید.
یکی دیگر از مواردی که میتواند در حالت مقایسه ای با الماس به شما در تشخیص مویزنیت کمک کند مقدار جرقه بیشتر آن است که قبلا توضیح دادیم. همچنین مویزنایت خاصیت گرماتابی (Thermoluminescence) داشته و چنانچه به صورت تدریجی به آن حرارت دهید سبب رنگ در حدود ۱۵۰ درجه فارنهایت میشود. این در حالی است که الماس در حرارت های بسیار بالا بدون تغییر رنگ می ماند (به جز الماس چملئون).
پاسخ برخی سوالات رایج:
خیر! تمامی مویزنیت های در بازار ساخته شده در آزمایشگاه هستند و نمونه های طبیعی در طبیعت بسیار کمیاب و در اندازه های بسیار ریز هستند.
خیر! نام هایی چون الماس روسی، الماس مویزنایت، الماس مصنوعی و.. اشتباه و فریبکارانه است. هرچند اولین مویزنایت های مصنوعی از روسیه ساخته شده اند و ممکن است یک لقب باشد ولی بسیاری از افراد اطلاعی از مویزنیت نداشته و دیده شده که اغلب به اشتباه تصور میکنند مویزنایت نوعی الماس است که از روسیه استخراج شده و یا نام دیگر الماس است.
خیر! کانی مویزنایت بسیار کمیاب بوده و اگر هم در اندازه درشت که بیشتر از چند میلیمتر نیست به فروش برسد قیمتی بسیار بسیار بالا دارد و معمولا در این سایز ها در موزه ها هستند.
1- مویزنایت کلاسیک (Classic Moissanite):
این نمونه که جزو اولین مویزنایت های ساخته شده توسط بشر هستند، بی رنگ نیستند. امیرنکویی در حقیقت بسیاری از موزنایت های کلاسیک شبیه الماس های سرتیفیکت شده GIA با رنگ K یعنی زرد (quite yellow) هستند. به علاوه زیر نور، این دسته سایه رنگ زرد مایل به سبز (greenish-yellow) نشان میدهند. به همین دلیل بود که چارز و کلارد از پیشگامان تولید مویزنایت جواهری، به فکر ساخت دو نوع دیگر شبیه الماس شفاف و بی رنگ بیوفتند.
2- مویزنیت بی رنگ و نزدیک به بی رنگ (FOREVER ONE MOISSANITE):
FOREVER ONE لقبیست برای دسته ای از مویزنایت های نزدیک به بی رنگ که بعد از تلاش های دو دانشمند Charles & Colvard برای اولین بار تولید شد. آزمایشات بعدی آنها سبب شد که موزنیت هایی کاملا بی رنگ همانند الماسی با رنگ E تولید کنند. انواع سایز و تراش مختلف سبب شد که از استقبال خوبی برخوردار شوند.
کاربرد موزنایت در صنعت
بدلیل رسانندگی گرمایی همانند الماس از مویزنایت سنتتیک در الکترونیک و کاربردهای حرارتی استفاده میشود. سختی بالای مویزنایت سبب شده که در آزمایش‌های فشار بالا مانند سندان الماس بکار برد. از آنجا که الماس‌های بزرگ معمولاً خیلی گران هستند، در آزمایش‌های که نیاز به سندان بزرگتر دارد معمولاً از مویزنایت مصنوعی استفاده میشود.
ادوارد جی آچسن (1983) به نظر می رسد اولین کسی بود سختی و پتانسیل آن را به عنوان ساینده به رسمیت شناخت. او کاربید سیلیکون را به طور تصادفی درحالی که تالش برای رشد الماس با عبور یک قوس الکتریکی بینالکترودهای کربنی از طریق ترکیبی از کربن و خاک رس (یک سیلیکات آلومینیوم) ساخت. او ماده جدید را “کربوراندوم” نام نهاد که بعدا به نام تجاری تبدیل شد. پس از آن، او با استفاده از ترکیبی از کربن و شن و ماسه عملکرد بهتری به دست آورد. این روش هنوز نیز برای تولید کاربید سیلیکون های ساینده استفاده می شود.
تفاوت مویزنایت با الماس از نظر ظاهری
از سال 1998 که مویزنیت به بازار جواهرات وارد شد، به دلیل تشابه خود از نظر اپتیکی به الماس، قیمت بسیار پایینتر، سهولت در استخراج سبب شد که استفاده از آن در جواهر آلات مورد استقبال قرار گیرد. هر دو میتوانند رنگهای متفاوتی را داشته باشند. برخی از تفاوت‌ها عبارت اند از:
1- جرقه و درخشندگی بیشتر!
همانطور که در این تصویر متحرک میبینید مویزنایت سمت راست نسبت به الماس سمت چپ جرقه یا آتش یا sparkle بیشتری دارد. موزنایت انعکاس نور و درخشندگی dispersion بیشتری از الماس را داراست. جالب است بدانید بدلیل اینکه موزنایت از سیلیکن تشکیل شده است، کمتر چربی و یا کثیفی را جذب میکند و درنتیجه بیشتر خاصیت بازی آتشین بیشتری نسبت به الماس در حالت بدون تمیز کردنشان داراست.
2- سختی کمتر
مویزنایت با سختی 9.25 در مقیاس موهس دارای سختی کمتر از الماس با سختی 10 است. امروزه برخی از سختی سنج ها میتوانند مویزنایت یا الماس را تشخیص دهند ولی درصد خطا در این دستگاه ها بخصوص نمونه های غیر استاندارد بالاست. من تا کنون با چند دستگاه تشخیص مویزنایت یا الماس تست کرده ام و گاهی خطا های آشکاری را دارا بودند.
3- قیمت کمتر
قیمت مویزنایت بسیار کمتر از الماس میباشد. یک مویزنایت باکیفیت بی رنگ و پاک نهایتا قیراطی 500 دلار است. این درحالی است که نمونه های معمولی تر آن از سی هزار تومان برای هر قیراط تا یک میلیون تومان هم در بازار ایران وجود دارد.
4- رسانندگی
رسانندگی الکتریکی مویزنیت بالاتر از الماس هست. این در حالی است که رسانندگی گرمایی هردو مشابه است.
روش تشخیص مویزنایت از الماس
در سالهای اخیر مویزنایت با توجه به شباهت های گوهر شناسی تقریبا مشابه به الماس در رنگ های گوناگون وارد بازار شده و در صنعت جواهر سازی به عنوان جانشینی برای الماس مورد استفاده قرار میگرد. مهمترین روش تشخیص مویزنایت برای گوهرشناسان میتواند انکسار دوگانه آن باشد که فست های دوگانه یا به عبارتی فست ها به صورت دو بینی و محو در زیر میکروسکوپ دیده میشوند.
اگر بخواهم مثالی بزنم مثل این است که یک فرد با چشم های ضعیف آستیگمات بخواهد زیرنویس یک فیلم را مشاهده کند! این در حالی است که الماس تک شکستی (SR) بوده و چنین ویژگی ای ندارد.
البته برای تشخیص این ویژگی را با یک لوپ 10X ساده نیز میتوانید کمک بگیرید. بهتر است از پاویلیون نگین و فست bezel آن را بررسی کنید. در مویزنایت این فست بصورت محو ولی در الماس شارپ و واضح است. دقت کنید سنگهای مشابه مویزنایت مانند کوبیک زیرکونیا نیز میتوانند شما را به اشتباه بیاندازند و نیاز به اندازه گیری فاکتور های دیگری مانند ضریب شکست نور، وزن مخصوص و.. دارید.
یکی دیگر از مواردی که میتواند در حالت مقایسه ای با الماس به شما در تشخیص مویزنیت کمک کند مقدار جرقه بیشتر آن است که قبلا توضیح دادیم. همچنین مویزنایت خاصیت گرماتابی (Thermoluminescence) داشته و چنانچه به صورت تدریجی به آن حرارت دهید سبب رنگ در حدود ۱۵۰ درجه فارنهایت میشود. این در حالی است که الماس در حرارت های بسیار بالا بدون تغییر رنگ می ماند (به جز الماس چملئون).
پاسخ برخی سوالات رایج:
خیر! تمامی مویزنیت های در بازار ساخته شده در آزمایشگاه هستند و نمونه های طبیعی در طبیعت بسیار کمیاب و در اندازه های بسیار ریز هستند.
خیر! نام هایی چون الماس روسی، الماس مویزنایت، الماس مصنوعی و.. اشتباه و فریبکارانه است. هرچند اولین مویزنایت های مصنوعی از روسیه ساخته شده اند و ممکن است یک لقب باشد ولی بسیاری از افراد اطلاعی از مویزنیت نداشته و دیده شده که اغلب به اشتباه تصور میکنند مویزنایت نوعی الماس است که از روسیه استخراج شده و یا نام دیگر الماس است.
خیر! کانی مویزنایت بسیار کمیاب بوده و اگر هم در اندازه درشت که بیشتر از چند میلیمتر نیست به فروش برسد قیمتی بسیار بسیار بالا دارد و معمولا در این سایز ها در موزه ها هستند.
ثبت بین المللی اختراع